Thay vì bắn hạ máy bay Trung Quốc và đánh bom các cảng Trung Quốc, liên minh có thể sử dụng máy bay không người lái, kể cả trên không lẫn dưới nước, xuất phát từ các tàu dân sự và tàu cảnh sát biển để phong tỏa mọi lối tiến vào các đường băng và cảng trên các đảo nhân tạo của Trung Quốc, Foreign Policy đề xuất.
Chiến đấu cơ xuất kích từ tàu sân bay Mỹ
Ông Rex Tillerson, từng là giám đốc Exxon Mobil mới đây đã trở thành Ngoại trưởng Mỹ. Có thể ông Tillerson không gây ra rắc rối ở cấp độ toàn cầu như tổng thống Mỹ Donald Trump, nhưng trong phiên điều trần trước Thượng viện hôm 11/1, ông đã khiến cộng động người Trung Quốc bất ngờ khi thề rằng: “Chúng ta sẽ phải gửi cho Trung Quốc một thông điệp rõ ràng rằng, thứ nhất, việc xây dựng đảo phải dừng lại, và thứ hai là Mỹ không cho phép Trung Quốc tiếp cận các hòn đảo này”.
Theo Foreign Policy, những lời tuyên bố cứng rắn này này ngay lập tức đã dẫn đến một nhận thức chung trên toàn cầu, từ phái diều hâu ở Trung Quốc đến những người yêu chuộng hòa bình ở phương Tây. Trong một bài xã luận đăng trên tờ Hoàn Cầu, một cơ quan phát ngôn của những người theo chủ nghĩa dân tộc của Trung Quốc cảnh báo rằng: “Trừ khi Washington định gây ra một cuộc chiến quy mô lớn trên Biển Đông, bất kỳ cách nào nhằm ngăn Trung Quốc không tiếp cận các đảo này đều thật điên rồ”.
Cựu thủ tướng Úc Paul Keating cũng phản ứng ngay lập tức và cho rằng: “Khi Ngoại trưởng Mỹ đe dọa sẽ lôi kéo Úc vào cuộc chiến với Trung Quốc, người dân Úc cần phải lưu ý. Đó là cách duy nhất để các minh chứng cho lời phát biểu của ông Tillerson. Ông Tillerson cho rằng phải cảnh báo cho Trung Quốc biết việc tiếp cận các hòn đảo nhân tạo (xây dựng phi pháp ở Biển Đông) sẽ không được cho phép và các đồng minh của Mỹ trong khu vực sẽ hỗ trợ”.
Tại Bắc Kinh một nhận thức mới đã được hình thành, đó là lời phát biểu của ông Tillerson không có cơ sở theo luật pháp quốc tế, là động thái gây chiến tranh và không có ý nghĩa chiến lược nào cả. Tóm lại, theo những người phản đối, lập trường của ngoại trưởng Mỹ là không có cơ sở pháp lý, nguy hiểm về mặt chính trị và không có hiệu quả thực tế.
Nhận thức này dựa trên niềm tin rằng Trung Quốc luôn mong muốn và có khả năng gây chiến nếu có khiêu khích nghiêm trọng. Nhưng Foreign Policy cho rằng những người đó đã hiểu sai đề xuất của ông Tillerson và hiểu sai thực tế phức tạp ở Biển Đông. Một cuộc phong tỏa hải quân không phải là cách duy nhất để thực hiện những mục tiêu của ông Tillerson và Trung Quốc tất nhiên có lợi ích lớn nếu tránh được một cuộc chiến với Mỹ trong khu vực.
Cận cảnh Đá Vành Khăn ở quần đảo Trường Sa đã bị Trung Quốc bồi lấp, xây đảo nhân tạo trái phép với đường băng và các công trình quân sự kiên cố
Quân đội Trung Quốc và Nga tập trận đổ bộ chiếm đảo ở Biển Đông tháng 9/2016
Để thấy điều này, người ta phải bớt tập trung mọi thấu kính vào Mỹ hơn. Theo quan điểm trên, đề xuất của ông Tillerson sẽ không gây ra một cuộc phong tỏa quân sự như nhiều nhà bình luận dự đoán. Thay vào đó, Mỹ và đồng minh có khả năng sẽ thực hiện một kế hoạch hành động tổng thể, bao gồm đàm phán ngoại giao, trừng phạt về kinh tế và các kiềm chế trực tiếp hoặc gián tiếp ngăn chặn việc tiếp tục xây dựng đảo trái phép cũng như việc Trung Quốc quân sự hóa phi pháp các đảo này.
Foreign Policy cho rằng, một biện pháp có thể được áp dụng là áp đặt trừng phạt lên các cá nhân và công ty hỗ trợ, tạo điều kiện hoặc tham gia và các hoạt động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông. Dự luật này được Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubia đề xuất hồi tháng 12/2016 là một ví dụ minh họa cho cách tiếp cận này. Nó có thể áp đặt các lệnh cấm di chuyển hoặc đóng băng tài sản lên những cá nhân và thực thể đóng góp vào các dự án xây dựng hoặc phát triển trái phép trong khu vực tranh chấp và những ai đe dọa đến hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Nó cũng sẽ cấm các hành động thể hiện sự công nhận của Mỹ đối với chủ quyền (phi pháp) của Trung Quốc với các khu vực đang tranh chấp này và cấm sự hỗ trợ từ nước ngoài đối với những nước công nhận chủ quyền của Trung Quốc ở đây. Những biện pháp trừng phạt ban đầu này có thể được tăng cường bởi các trừng phạt thứ cấp lên những đối tượng có hoạt động kinh doanh với những đối tượng phạm tội. Dự luật Rubio dù chưa biết có được thông qua hay không, nhưng các lệnh trừng phạt dự kiến này vẫn là công cụ quan trọng để gián tiếp thay đổi hành vi của Trung Quốc.
Một lựa chọn trực tiếp hơn là để Mỹ và các đồng minh bắt chước và thực hiện chiến thuật “bắp cải” trong việc không cho Trung Quốc tiếp cận các đảo trên Biển Đông. “Chiến thuật cải bắp” bao gồm việc bao bọc các hòn đảo tranh chấp trong nhiều tầng sức mạnh quân sự và bán quân sự của Trung Quốc.
Giống như chiến thuật cải bắp của Trung Quốc, “chiến thuật cải bắp” đối phó Trung Quốc cũng sẽ gồm ba tầng, bao quanh các hòn đảo mục tiêu với các tàu dân sự tư nhân ở lớp trong, sau đó đến các tàu thực thi luật pháp ở lớp giữa, hai lớp này cuối cùng sẽ được bảo vệ bởi một lớp tàu chiến ngoài cùng.
Theo Foreign Policy, liên minh phòng vệ Trung Quốc không thể đối phó với việc Trung Quốc sử dụng lực lượng dân quân trong các hoạt động này. Nhưng liên minh có thể mời các tình nguyện viên tham gia lớp phòng thủ đầu tiên. Thay vì bắn hạ máy bay Trung Quốc và đánh bom các cảng Trung Quốc, liên minh có thể sử dụng máy bay không người lái, kể cả trên không lẫn dưới nước, xuất phát từ các tàu dân sự và tàu cảnh sát biển để phong tỏa mọi lối tiến vào các đường băng và cảng trên các đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc.
Máy bay không người lái tầm xa Global Hawk của Mỹ thường xuyên tuần tra khu vực châu Á-Thái Bình Dương
Mỹ đóng trú tàu tác chiến ven bờ tại Singapore đề phong tình hình Biển Đông
Mỹ có kế hoạch triển khia thường trực hai cụm tác chiến tàu sân bay do tình hình phức tạp ở Tây Thái Bình Dương
Foreign Policy cho rằng những hoạt động này hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế. Nếu Trung Quốc không công nhận quyền tự do hàng hải (ở Biển Đông), các nước đổi lại cũng có quyền cấm Trung Quốc hoạt động tự do trên vùng biển này. Phán quyết của Tòa trọng tài thường trực The Hague tháng 12/2016 đã phán quyết rõ rằng cái gọi là “đường chín đoạn” vô lý của Trung Quốc trên Biển Đông là bất hợp pháp, do đó sự chiếm đóng Đá Vành Khăn, cấm tiếp cận bãi cạn Scarborough, xây dựng đảo trái phép tại khu vực quần đảo Trường Sa và quấy rối vùng đặc quyền kinh tế của các nước khác cũng là các hành vi bất hợp pháp. Dù Trung Quốc không công nhận phán quyết này nhưng nó đã trở thành một phần không thể thiếu của luật pháp quốc tế.
Nhưng tòa lại không có những công cụ để thực thi phán quyết trên, do đó mọi thứ đều tùy thuộc vào các thành viên trong cộng đồng quốc tế hành động vì lợi ích chung và khuyến khích Trung Quốc tuân thủ các nghĩa vụ của mình. Thật may, luật pháp quốc tế lại cho phép tiến hành các biện pháp phản đối lại các hành vi sai trái.
Như ông James Kraska, một giáo sư luật quốc tế tại Đại học Hải chiến Mỹ lập luận rằng thách thức quyền tiếp cân các đảo nhân tạo xây dựng trái phép của Trung Quốc là phù hợp với luật pháp quốc tế. Chung quy, việc lặp lại với chính hành vi Trung Quốc làm với các nước khác là một cuộc chơi hoàn toàn công bằng.
Nhiều người lo ngại rằng dù cho là hợp pháp nhưng việc phong tỏa không cho Trung Quốc tiếp cận các đảo mà Bắc Kinh chiếm đóng phi pháp sẽ là một hành vi gây chiến và có nguy cơ gây ra xung đột vũ trang. Tuy nhiên nỗi lo sợ này đã bị thổi phồng, Foreign Policy nhận định.
Mỹ hiện đang duy trì 3 cụm tác chiến tàu sân bay ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương trước diễn biến tình hình các điểm nóng tại khu vực
Khi Trung Quốc phong tỏa không cho các nước khác tiếp cận Bãi cạn Scarborough và Bãi Cỏ Mây, không ai coi đó là hành vi gây chiến và cũng không có cuộc xung đột vũ trang nào xảy ra. Thực hiện như những gì Trung Quốc đã làm, chiến thuật bắp cải chống tiếp cận sẽ không được coi là hành vi chiến tranh và giúp ngăn không cho Trung Quốc gây chiến.
Tuy nhiên, vẫn có những lo ngại cho rằng dưới những áp lực từ ý kiến của những người theo chủ nghĩa dân tộc và trong nỗ lực duy trì hình ảnh quốc gia và tính chính danh trong nước, các lãnh đạo Trung Quốc có thể leo thang xung đột và tiến hành một cuộc chiến với Mỹ.
Tàu hải giám Trung Quốc to lớn chèn ép, ngăn cản không cho tàu Philippines tiếp cận Bãi Cỏ Mây ở Trường Sa
Nhưng theo Jessica Weiss, một chuyên gia hàng đầu về chủ nghĩa dân tộc của Trung Quốc, trong nghiên cứu về các cuộc biểu tình dân tộc của Trung Quốc, ý kiến từ những nhà chủ nghĩa dân tộc giống một công cụ của bàn tay nhà nước để thể hiện quyết tâm hơn là động lực cho chính sách đối ngoại cứng rắn của Trung Quốc. Phân tích gần đây của Alastair Iain Johnston, một giáo sư về chính sách đối ngoại của Trung Quốc tại Đại học Havard cũng đưa ra kết luận tương tự, thể hiện sự suy giảm trong chủ nghĩa dân tộc trong số những công dân Trung Quốc bình thường kể từ năm 2009.
Foreign Policy đánh giá, vì đảng cầm quyền đã suy yếu và phụ thuộc vào việc qua lại trên Biển Đông, Trung Quốc thực sự có lợi ích lớn trong việc tránh một cuộc chiến trong khu vực hơn là Mỹ. Quả thực, tránh được một cuộc xung đột quy mô lớn là một trong những động lực của chiến lược lâu dài của Trung Quốc ở Biển Đông.
Đá Châu Viên ở quần đảo Trường Sa đã bị Trung Quốc bồi lấp trái phép thành đảo nhân tạo với các công trình quân sự kiên cố
Cận cảnh một góc Đá Chữ Thập đã bị Trung Quốc bồi lấp, xây đảo nhân tạo trái phép với đường băng và các nhà chứa máy bay tại quần đảo Trường Sa
Trung Quốc đã ngang nhiên cho máy bay đáp xuống Đá Chữ Thập gây căng thẳng khu vực
Tạp chí Mỹ nhận xét Trung Quốc đã ngày càng trở nên hung hăng hơn trong những năm gần đây vì Mỹ thiếu những hành động răn đe ở những “vùng xám” giữa chiến tranh và hòa bình. Việc Trung Quốc muốn thực hiện các hoạt động trong các “vùng xám” là một minh chứng cho tác dụng của việc thực hiện biện pháp răn đe hạt nhân và răn đe thông thường. Bí quyết tránh chiến tranh trong khi vẫn khiến Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế nằm ở cách tiếp cận theo hai hướng, nhuần nhuyễn kết hợp thế mạnh của cây gậy và thế mạnh của củ cà rốt trong khi khắc chế những điểm yếu của cả hai hướng.
Theo Foreign Policy, trong khi cân nhắc khả năng xung đột vì các hòn đảo nhân tạo này, Mỹ cũng không nên cho rằng quân đội Mỹ và Trung Quốc là những bên duy nhất tham gia. Còn có một loạt các hành động và người chơi khác cũng sẽ tham gia, bao gồm cả các lệnh trừng phạt, đàm phán, các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế.
Có thể điều này khá khó khăn trong tình hình ngoại giao hiện nay, nhưng hiệu quả kết hợp của những hành động này về tổng thể sẽ tạo một cơ hội tốt để thuyết phục Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt nếu đó là nỗ lực tổng hợp của Mỹ và các nước lớn khác như Nhật Bản, Ấn Độ và các quốc gia trong khu vực...
Bình luận về những phát biểu của ông Tillerson, Bộ trưởng Ngoại giao Philippine Perfecto Yasay cho hay: “Nếu Mỹ muốn làm như vậy, họ phải có khả năng để thực hiện, hãy để họ làm”. Chiến thuật cải bắp để bác bỏ quyền tiếp cận của Trung Quốc tới bãi cạn Scarborough hay Đá Vành Khăn sẽ hợp pháp và hiệu quả hơn nếu có sự cùng tham gia của cảnh sát biển Philippine và những người dân tình nguyện từ Phillippine và các nước khác.
Cụm tác chiến tàu sân bay Mỹ tập trận chung với đồng minh Nhật Bản
Khu trục hạm William Lawrence tuần tra thực thi tự do hàng hải ở Biển Đông
Mỹ ngày càng sử dụng nhiều các tàu ngầm không người lái như Voaager
Máy bay không người lái X-47B tiếp dầu trên không. Các loại vũ khí như X-47B sẽ đóng vai trò lớn trong các cuộc chiến tương lai của Mỹ
Foreign Policy nhận định, các nước Đông Nam Á thường đứng giữa Mỹ và Trung và sẽ nghiêng về nước mạnh hơn và cam kết nhiều hơn với họ. Nếu chính quyền ông Trump tăng cường sự hiện diện của Mỹ ở Biển Đông, cam kết bảo vệ Philippine như bảo vệ Nhật Bản và Hàn Quốc và kiềm chế chỉ trích chương trình nghị sự trong nước của Philippine, nó sẽ tác động khiến vị tổng thống hết sức thực tế Rodrigo Duterte quay trở lại với Mỹ.
Các lệnh trừng phạt nhằm vào các cá nhân và công ty của Trung Quốc có liên quan đến các dự án trên Biển Đông sẽ trở nên hiệu quả hơn nếu các lệnh trừng phạt này được hỗ trợ không chỉ bởi Mỹ mà còn cả các nền kinh tế lớn và các nước trong khu vực khác. Với khu vực nhà nước đóng góp lớn trong nền kinh tế, Trung Quốc rất dễ bị tổn thương với các lệnh trừng phạt. Các dự án xây dựng và phát triển phi pháp ở Biển Đông của nước này có sự tham gia của một số công ty nhà nước lớn, những công ty này đều muốn thu được nhiều lợi nhuận ở nước ngoài.
Foreign Policy đánh giá, nếu được thiết kế một cách khéo léo, các lệnh trừng phạt có thể đánh mạnh vào các công ty lớn của Trung Quốc như Tập đoàn dầu khí quốc gia hải dương Trung Quốc, tập đoàn này đã hạ đặt trái phép dàn khoan khổng lồ HD-981 vào thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam năm 2014.
Các biện pháp trừng phạt cũng có thể nhằm vào các hãng máy bay phía nam và đảo Hải Nam Trung Quốc, những hãng đưa máy bay tới các đảo nhân tạo trái phép; các tập đoàn Moblie, Telecom, United Telecom vận hành mạng lưới liên lạc trên các đảo đang tranh chấp; và công ty xây dựng Trung Quốc, đơn vị đưa cát ra xây các đảo nhân tạo phi pháp ở Trường Sa. Cú đánh này có thể tạo động lực bên trong Trung Quốc buộc chính quyền phải từ bỏ các tuyên bố bất hợp pháp đối với Biển Đông.
Foreign Policy kết luận, thể hiện sự sẵn sàng ngăn chặn Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo phi pháp và cấm nước này tiếp cận đến các đảo nhân tạo này là phản ứng hợp lý nếu Mỹ thực sự muốn khôi phục lại sự răn đe trên Biển Đông. Một phần của thất bại trong việc đặt ra giới hạn cho tham vọng của Trung Quốc nằm ở sự nghi ngại về cuộc chiến đang dần hiện ra với Trung Quốc, khiến việc sử dụng biện pháp răn đe hợp lý không được nghĩ tới. Điều này tạo nên sự tự kiềm chế đối với Mỹ, không chỉ không cần thiết mà còn nguy hiểm về mặt chiến lược.
http://viettimes.vn/bien-dong-my-tinh-ke-phong-toa-dao-nhan-tao-phi-phap-trung-quoc-109471.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét