Nigel Inkster thuộc Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS), nhớ lại một trong những người sáng lập ra hải quân Trung Quốc đã từng nói với ông: "Không phải là tôi không thạo lái tàu mà là tôi chưa bao giờ được nhìn thấy biển".
Những người chỉ trích nói rằng các chiến binh thời Chiến tranhLạnh đang phải chịu "họi chứng mất kẻ thù" tồi tệ. Ngay từ đầu, ấn tượng rằng chỉ tiêu Quốc phòng của Trung Quốc tăng vọt là sai lầm. Một cách rõ ràng, ngân sách của PLA giữ cùng nhịp độ với GDP trong thập kỷ trước, sau 2 thập kỷ phần của nó trong GDP giảm.
Các chyên gia bất đồng ý kiến về quy mô ngân sách quốc phòng của Trung Quốc, mà chỉ được tiết lộ một phần. Sam Perlo Freeman thuộc Viện Nghiên cứu hòa bình thế giới ở Stockholm cho rằng tổng chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc vào năm 2009 là 99 tỷ USD (tính theo tỷ giá USD năm 2008), cho dù một số ước tính cao hơn và con số chính thức chỉ là 70 tỷ USD. Mỹ đang dự định chi 663 tỷ USD. Như một phần của GDP, Trung Quốc chi tiêu chưa đầy ½ con số này của Mỹ và ít hơn họ đã chi tiêu vào đầu những năm 1990. Ông Perlot Freeman nói: "Không có nhiều lắm bằng chứng cho thấy một cuộc chạy đau vũ trang".
Một số người nghi ngờ về chất lượng của trang thiết bị của Trung Quốc. Một đô đốc hải quân Mỹ đã về hưu nói rằng phần lớn các trang thiết bị mà họ mua từ Nga là "đồ bỏ đi". Bất chấp sự tiến bộ, Trung Quốc bị tụt hậu về sự chỉ dẫn và kiểm soát, các động cơ tuabin, các dụng cụ máy móc, phương tiện chẩn đoán và nhận diện và việc thiết kế và sản xuất có sự hỗ trợ của máy tính. Giáo sư Dupont nói rằng "Trung Quốc đã có bước tiến xa nhanh chóng nhưng việc hiện đại hóa quân đội trở nên khó khăn hơn từ nay về sau".
Một số người cũng hoài nghi về nhân lực của Trung Quốc. PLA hiện nay chuyên nghiệp hơn rất nhiều so với khi nó là một đội quân nông dân, nhưng thiếu kinh nghiệm. Nigel Inkster thuộc Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS), nhớ lại một trong những người sáng lập ra hải quân Trung Quốc đã từng nói với ông: "Không phải là tôi không thạo lái tàu mà là tôi chưa bao giờ được nhìn thấy biển".
 Ảnh minh họa: bbc |
Các vấn đề phức tạp như chiến tranh tàu ngầm phải mất nhiều năm để có thể nắm vững. Christian Le Mière thuộc IISS nói: "Nếu bạn chiến đấu, sẽ có những lỗ hổng. Và cho tới khi bạn thực sự chiến đấu bạn sẽ không biết được chúng ở đâu". Vị đô đốc hải quân đã về hưu cho rằng các lực lượng của Trung Quốc thiếu tin tưởng, điều đó có thể làm họ phản ứng chậm lại trong trận chiến. Ông nói: "Chúng ta trao cho người của chúng ta trách nhiệm và sự chủ động. Đối với họ thì đó là một sự nguyền rủa".
Robert Ross, một giáo sư tại Harvard, lập luận rằng những người bi quan đánh giá quá cao mối đe dọa của Trung Quốc và đánh giá thấp sức mạnh của Mỹ. Mỹ có thể theo dõi các tàu ngầm của đối phương một cách tốt hơn; vượt trội hơn về chiến tranh mạng và ít bị tổn hại hơn Trung Quốc trong không gian - chỉ vì Mỹ thu gọn kết cấu. Trung Quốc sẽ gặp khó khăn để phát hiện và thâm nhập các biện pháp trả đũa và thiết bị ngụy trang điện tử bảo vệ các con tàu của Mỹ. Carl Thayer thuộc Họcviện quốc phòng của Australia lưu ý rằng Mỹ đã triển khai 31 trong số 53 tàu ngầm tấn công thần tốc và 3 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Ohio đến Thái Bình Dương.
Mặc dù những điểu không chắc chắn trong cuộc tranh cãi này, có 3 điều không cần tranh cãi. Trước hết, Trung Quốc đã buộc các tàu của Mỹ phải suy tính về làm thế nào và khi nào có thể tiếp cận bờ biển của Trung Quốc. Các tàu của Mỹ càng đến gần thì họ càng phải đối mặt với nhiều tên lửa và tàu ngầm và họ càng có ít thời gian để trả đũa một đòn tấn công. Bất cứ ai vận hành một tàu sân bay trị giá 15-20 tỷ USD cùng với một thủy thủy đoàn gồm 6.000 người sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng về việc chấp nhận thêm mạo hiểm. Để phủ nhận quyền sở hữu các biển mà Mỹ đã thống trị trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc không cần phải kiểm soát các vùng lãnh hải của mình, họ chỉ phải cần có khả năng đe dọa các tàu của Mỹ ở đó. Hugh White, một quan chức an ninh và quốc phòng của Australia trước đây, dự đoán Tây Thái Bình Dương sẽ trở thành "một khu vực hải quân không được qua lại".
Thứ hai, năng lực triển khai sức mạnh của Trung Quốc đang tiến bộ dần. Các tàu ngầm, máy bay chiến đấu, tên lửa và chiến tranh mạng và chiến tranh điện tử của Trung Quốc đã từng yếu kém, hiện nay trở thành một mối đe dọa. Các vũ khí của Trung Quốc sẽ tiếp tục cải thiện và các lực lượng của nước này sẽ tích lũy thêm kinh nghiệm. Miễn là nền kinh tế không đình trệ, thì ngân sách cũng sẽ tăng, theo mức tuyệt đối và có thể theo tỷ lệ của GDP. Nếu những điều khác như nhau thì Trung Quốc có thể triển khai sức mạnh vào sân sau của mình một cách dễ dàng hơn Mỹ triển khai sức mạnh của họ qua biển Thái Bình Dương. Điều đang bị đe dọa là cái mà ông Gates đã gọi là "nơi lưu trú an toàn cho hoạt động mà hải quân của chúng ta đã có ở Tây Thái Bình Dương trong hầu hết 6 thập kỷ qua".
Thứ ba, mặc dù Mỹ có thể trả đũa Trung Quốc, họ sẽ phải vượt qua trước hết là một số trở ngại. Chi tiêu quân sự của Mỹ ở châu Á bị lấn át bởi sự cần thiết phải cắt giảm toàn bộ chi tiêu chính phủ và bởi các ưu tiên quân sự khác, như Afganistan. Jonathan Pollack thuộc Viện Brookings chỉ ra rằng một số ý tưởng, như thay thế các tàu sân bay bằng nhiều tàu ngầm hơn nữa, không thể tránh khỏi sẽ gặp phải sự phản đối từ hải quân và từ các chính trị gia muốn bảo vệ quyền lợi các cử tri của họ. Ông nói: "Đối với nhiều sĩ quan, nét riêng biệt cốt lõi chính thức của hải quân được gắn chặt với các tàu sân bay và nhiệm vụ triển khai sức mạnh mà chúng thực hiện. Việc giảm bớt số lượng chúng sẽ là một quá trình đầy đau đớn". Hơn hết, những sự thay đổi lớn trong việc đặt kế hoạch quân sự phải mất nhiều thập kỷ: hiện nay, Mỹ cần phải nghĩ về Trung Quốc vào năm 2025.
Tất cả những điều này hướng đến một nguyên tắc quan trọng. Việc hoạch định quân sự được hình thành một cách khác so với ngoại giao. Các nhà ngoại giao quan tâm đến những gì họ cho là các nhà nước có ý định thực hiện, nhưng các nhà hoạch định quân sự phải làm việc với những gì mà họ nghĩ rằng nhà nước có thể thực hiện. Các ý định thay đổi và các nhà nước có thể đi sai đường. Nếu anh được giao trách nhiệm bảo vệ quốc gia mình thì anh cần phải có khả năng đối mặt với ngay cả những mối đe dọa khó có thể xảy ra.
Logic đó cũng phù hợp với Trung Quốc. Mỹ không e ngại tham chiến trong những năm gần đây. Cách đây không lâu, một đô đốc hải quân đã nghỉ hưu của Trung Quốc đã ví Hải quân Mỹ như một kẻ có tiền án "lai vãng ngoài cổng nhà ngước khác". Sức mạnh của Mỹ vào những năm 1990 đã làm cho Trung Quốc cảm thấy bất an, chính vì vậy họ đã chuyển đổi PLA nhằm hỗ trợ chính sách của họ về vấn đề Đài Loan và bảo vệ vùng bờ biển sống còn về mặt kinh tế. Tuy nhiệ, bằng việc tăng cường an ninh của mình, Trung Quốc đã tước đi an ninh của các nước láng giềng và của Mỹ. Có lẽ Trung Quốc không có ý định sử dụng các vũ khí của mình một cách hung hăng. Nhưng các nhà hoạch định quốc phòng Mỹ không thể dựa vào điều đó, chính vì thế họ phải phản ứng lại.
Theo cách này, hai nước chưa bao giờ có ý định xâm hại nhau có thể bắt đầu xem nhau như mối đe dọa ngày càng lớn. Nếu anh không vũ trang thì bản thân anh rất dễ bị tấn công. Nếu anh vũ trang thì anh đe dọa các nước khác. Một sử gia người Anh, Herbert Butterfield đã gọi đây là "một tình thế hoàn toàn nan giải và không thể làm giảm bớt". Đó là một lý do tại sao các mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ có thể trở nên xấu đi.
Theo THE ECONOMIST - 16.03.2011 ;
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét