Tờ báo Nhật Nikkei Asian Review bình luận, Trung Quốc ngày càng đặt ra rủi ro lớn hơn cho thế giới.
Kinh tế tăng trưởng thấp nhất trong 50 năm
Hậu Covid, một trong những vấn đề khiến Trung Quốc quan ngại là là tình trạng mất việc. Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp chính thức ở nước này là khoảng 6%, nhưng nếu tính cả những người lao động nhập cư bị mất việc ở các thành phố, con số này sẽ vọt lên khoảng 20%, theo một ước tính riêng, tờ Nikkei Asian Review cho hay.
Bài phát biểu của Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trước Quốc hội ngày 22/5 đã không đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm nay. Ông cũng không giấu diếm sự lo lắng của mình về tình trạng mất việc.
Ngân hàng Thế giới dự báo nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 1,0% trong năm nay, mức tăng trưởng thấp nhất kể từ khi đất nước bắt đầu chính sách mở cửa vào cuối những năm 1970.
Robert Zoellick, kiến trúc sư chính sách Trung Quốc của cựu Tổng thống George W. Bush, cho rằng, nếu nhà lãnh đạo Trung Quốc không thể kiểm soát dịch COVID-19, điều đó sẽ gây ra áp lực cho chính nhà lãnh đạo nền kinh tế thứ 2 thế giới.
Chính sách đối ngoại cứng rắn, khó đoán
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là tình hình ổn định trong nước của Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến hành vi của họ đối với các quốc gia khác như thế nào? Tờ Nikkei Asian Review đưa ra 3 khả năng chính:
Thứ nhất, Trung Quốc có thể cố gắng tránh va chạm không cần thiết với nước khác để tập trung vào việc bảo vệ ổn định trong nước.
Thứ hai, Trung Quốc có thể trở nên hiếu chiến hơn về mặt ngoại giao, áp dụng lập trường cứng rắn đối với nhiều quốc gia.
Khả năng thứ ba, giao thoa giữa 2 lựa chọn đầu tiên, rằng Bắc Kinh sẽ có thái độ thân thiện hay thù địch, tùy thuộc vào cách họ nhìn nhận mối quan hệ song phương với quốc gia khác.
Hành vi của Trung Quốc kể từ khi bắt đầu bùng phát Covid-19 cho thấy lựa chọn thứ 2 nhiều khả năng xảy ra.
Cụ thể, trong thời gian qua, Trung Quốc không hề giảm nhiệt ở các điểm "nóng" mà tiếp tục thể hiện quan điểm cứng rắn. Vào ngày 8/5, theo thông báo của Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG), 4 tàu hải cảnh Trung Quốc đã di chuyển vào vùng biển gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.
Khoảng 50 phút sau đó, hai tàu Trung Quốc bắt đầu đuổi theo một tàu cá Nhật Bản tại khu vực cách Uotsuri, đảo lớn nhất trong Senkaku/Điếu Ngư, khoảng 12 km về phía tây nam, theo hãng tin Jiji Press.
Hồi tháng 4, Bắc Kinh đơn phương lập đơn vị hành chính cấp huyện đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, bất chấp luật pháp quốc tế.
Ngoài ra, tàu sân bay Liêu Ninh của nước này đã tiến hành các cuộc tập trận ở eo biển Đài Loan. Với Mỹ, Bắc Kinh đang ở bên bờ vực của một cuộc chiến tranh lạnh mới với Washington.
Trước đây, Bắc Kinh từng giảm căng thẳng với các đồng minh và đối tác của Mỹ, như Nhật Bản, Úc, Ấn Độ và các nước ở Đông Nam Á khi quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington leo thang.
Bắc Kinh đã sử dụng chiến thuật này vào năm 1989. Sau sự kiện Thiên An Môn, Trung Quốc đã tiến gần hơn đến Nhật Bản như một bước đầu tiên hướng tới quá trình "phá băng" trong quan hệ với các nước phương Tây. Một quan chức cao cấp của Nhật Bản tại thời điểm đó đã mô tả kế hoạch của Trung Quốc là nhờ Nhật Bản để chấm dứt sự cô lập.
Thời điểm đó, Trung Quốc được lãnh đạo bởi Đặng Tiểu Bình, người được cho là có chính sách đối ngoại tinh tế và điềm tĩnh. Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, khi Trung Quốc thể hiện tham vọng siêu cường, nước này có thể tìm cách đẩy dư luận trong nước bằng cách hướng sự quan tâm ra các vấn đề bên ngoài, có lập trường cứng rắn một cách vô lý đối với một số quốc gia và có các động thái khó đoán.
Tờ báo Nhật cho rằng, thế giới đang đối phó với một Trung Quốc trở nên quyết đoán hơn trên mọi phương diện. Nhưng cùng với tham vọng của mình, Trung Quốc cũng phải đối mặt với các vấn đề nội bộ. Đối phó với một nước lớn đang có nhiều vấn đề nội bộ nhưng sở hữu sức mạnh quân sự và kinh tế đáng kể sẽ là một thách thức thậm chí còn khó khăn hơn trong tương lai.
