 |
Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung Quốc đang chủ động nghiên cứu và phát triển hàng không mẫu hạm. Nước này đặt mục tiêu chế tạo hàng không mẫu hạm đa năng có tàu hộ tống trong thập kỷ tới.
LTS: Giữa tháng 8/2010, Bộ Quốc phòng Mỹ công bố bản báo cáo về quân sự Trung Quốc theo đó, Trung Quốc đang âm thầm xây dựng lực lượng quân sự để vươn tầm ảnh hưởng.
Ngay lập tức, Bắc Kinh chỉ trích báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ về khả năng quân sự Trung Quốc là "hành động tấn công phiến diện, bất chấp thực tế khách quan" và có thể làm tổn hại đến quan hệ quân sự Trung - Mỹ vốn đang căng thẳng. Trung Quốc cho rằng, bản thân bản báo cáo là một sự cường điệu thái quá.
Để rộng đường dư luận, Tuần Việt Nam xin lược đăng bản báo cáo này.
Quy mô, vị trí và tiềm năng
Kể từ khi ông Mã Anh Cửu lên nắm quyền tại Đài Loan tháng 3/2008, Trung Quốc đại lục đã đẩy mạnh các cam kết hai bờ eo biển. Cả Bắc Kinh và Đài Bắc đều nhấn mạnh các cuộc tiếp xúc từ cấp bán chính thức, đến trao đổi nhân dân và gặp gỡ giữa hai đảng, đồng thời mở rộng các quan hệ kinh tế và văn hóa. Tuy nhiên, Đại lục không có hành động nào đáng kể nhằm giảm sự hiện diện quân sự chống lại hòn đảo này.
Nhằm mục tiêu ngắn hạn là chuẩn bị cho những diễn biến bất thường tại eo biển Đài Loan, Trung Quốc tiếp tục huy động phần lớn các hệ thống tối tân của mình tới các khu vực quân sự đối diện với Đài Loan.
Tên lửa đạn đạo và hành trình: Trung Quốc có chương trình tên lửa đạn đạo và hành trình phóng từ mặt đất năng động nhất thế giới. Họ đang chế tạo và thử nghiệm một số lớp mới và các dạng tên lửa tấn công mới, thành lập các đơn vị tên lửa mới, nâng cấp chất lượng của một số hệ thống tên lửa và phát triển phương pháp đánh chặn tên lửa đạn đạo.
Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đang sở hữu một lượng lớn tên lửa hành trình có độ chính xác cao, như tên lửa phóng từ mặt đất DH-10 (LACM) do nước này tự chế tạo; tên lửa hành trình chống tàu YJ-62 phóng từ mặt đất và tàu ngầm, cũng tự chế tạo và phù hợp với tàu khu trục (DDG) lớp LUYANG-II của họ; hệ thống tên lửa siêu thanh của Nga SS-N-22/SUNBURN, phù hợp với các DDG lớp SOVREMENNYY cũng mua của Nga; và hệ thống tên lửa ASCM của Nga phù hợp với tàu ngầm chạy bằng động cơ điện diesel lớp KILO do Nga chế tạo.
Đến tháng 9/2009, PLA đã đưa khoảng 1.050 - 1.150 tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SRBM) loại CSS-6 và CSS-7 đến các doanh trại quân đội đối diện với Đài Loan. Họ đang nâng cấp khả năng hỏa tiễu của lực lượng này với các loại tên lửa có tầm bắn xa hơn, chính xác hơn và có độ công phá mạnh hơn.
Trung Quốc đang phát triển tên lửa đạn đạo chống hạm (ASBM) từ một biến thể của tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) CSS-5. Loại tên lửa này có tầm bắn 1.500km, được trang bị đầu đạn có thể điều khiển từ xa nhờ gắn với các hệ thống kiểm soát và điều khiển thích hợp. Kế hoạch này nhằm tạo cho PLA khả năng tấn công các loại tàu, kể cả hàng không mẫu hạm, tại Tây Thái Bình Dương.
Trung Quốc cũng đang hiện đại hóa các sức mạnh hạt nhân của mình. Những năm gần đây, các tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) loại DF-31 và DR-31A đã sẵn sàng được sử dụng. Loại DF-31A với tầm bắn tối đa 11.200km, có thể nhắm tới những mục tiêu nằm sâu trong nước Mỹ. Trung Quốc cũng có thể đang phát triển các loại ICBM mới được trang bị phương tiện phân phối mục tiêu độc lập (MIRV).
Hải quân: PLA có lực lượng hải quân lớn nhất châu Á với hơn 60 tàu ngầm, 55 thủy phi cơ cỡ vừa và lớn, cùng khoảng 85 tuần dương hạm được trang bị tên lửa.
Quá trình xây dựng một căn cứ hải quân mới ở đảo Hải Nam đã cơ bản hoàn thành. Căn cứ này đủ lớn để tiến hành một cuộc tấn công hỗn hợp và chứa các tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo và các tàu nổi tân tiến. Với các cơ sở ngầm dưới đất, căn cứ này giúp Hải quân của PLA tiếp cận trực tiếp với các tuyến đường biển quốc tế quan trọng và mở ra khả năng huy động bí mật tàu ngầm tới biển Đông.
Trung Quốc đang chủ động nghiên cứu và phát triển hàng không mẫu hạm. Nước này đặt mục tiêu chế tạo hàng không mẫu hạm đa năng có tàu hộ tống trong thập kỷ tới. Ngành công nghiệp đóng tàu của họ sẽ bắt đầu xây dựng một nền tảng nội địa từ cuối năm nay.
 |
Hải quân Trung Quốc đã quyết định khởi xướng một chương trình huấn luyện 50 phi công vận hành máy bay cánh cứng từ hàng không mẫu hạm. Sau đó 4 năm, dự kiến sẽ là chương trình huấn luyện trên boong, với sự hỗ trợ của hàng không mẫu hạm lớp Kuznetsov của Liên Xô cũ mang tên ex-VARYAG, mà Trung Quốc đã mua của Ukraine năm 1998 và cải tiến tại xưởng đóng tàu ở thành phố Đại Liên.
Hải quân Trung Quốc cũng đang nâng cấp radar tầm xa ngoại biên (OTH) sao cho có thể sử dụng kết hợp với các vệ tinh hình ảnh giúp định vị mục tiêu ở khoảng cách lớn từ bờ biển Trung Quốc để hỗ trợ cho các cuộc tấn công chính xác tầm xa, bao gồm cả các tên lửa đạn đạo chống hạm.
Trung Quốc tiếp tục sản xuất các tàu ngầm có trang bị tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân (SSBN) lớp JIN mới nhất (Type 094). Nước này có thể chế tạo tới năm chiếc SSBN mới. Một SSBN lớp JIN đã được đưa vào sử dụng cùng với hai tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSN) lớp SHANG (Type 093), bốn SSN khác lớp HAN, và chiếc SSBN lớp XIA duy nhất của họ. Trung Quốc đang mở rộng sức mạnh hiện nay của các SSN và có thể tăng thêm năm SSN Type 095 trong những năm tới.
Trung Quốc hiện có 13 tàu ngầm tấn công chạy bằng động cơ điện - diesel (SS) lớp SONG (Type 039). Các SS lớp SONG của họ được thiết kế để mang tên lửa ASCM YJ-82. Kế cận của lớp SONG là các SS lớp YUAN. Hiện nước này có bốn tàu SS lớp YUAN đang được sử dụng và có thể lên kế hoạch sản xuất thêm 15 tàu nữa. Các SS lớp YUAN được trang bị vũ khí giống như lớp SONG, ngoài ra còn có một hệ thống đẩy khí độc lập. Các tàu SS lớp SONG, lớp YUAN và các tàu SSN lớp SHANG sẽ có thể được trang bị tên lửa ASCM CH-SS-NX-13 mới ngay khi loại này được chế tạo xong và thử nghiệm thành công.
Hải quân PLA tiếp tục trang bị các tàu chiến nội địa, trong đó có hai DDG lớp LUYANG II (Type 052C) phù hợp với tên lửa đất đối không tầm xa HHQ-9 do nước này tự chế tạo; hai DDG lớp LUZHOU (Type 051C) được trang bị tên lửa SAM tầm xa SA-N-20 của Nga; bốn (và sắp tới là sáu) tàu khu trục nhỏ có trang bị tên lửa dẫn đường (FFG) lớp JIANGKAI II (Type 054A) phù hợp với tên lửa hải quân tầm trung SAM phóng thẳng đứng HHQ-16 hiện đang chế tạo. Các tàu này cho thấy ưu tiên của giới lãnh đạo Trung Quốc là Hải quân có khả năng phòng không tối tân, vốn trước nay là điểm yếu của lực lượng này.
Trung Quốc đã huy động khoảng 60 tàu cao tốc tấn công lớp HOUBEI (Type 022). Mỗi tàu loại này có thể mang theo 8 tên lửa ASCM YJ-83.
Phòng không và Không quân: Trung Quốc hiện có 490 máy bay chiến đấu có thể hoạt động trong chiến dịch tới Đài Loan mà không cần tiếp nhiên liệu, cùng hàng trăm sân bay. Rất nhiều trong số máy bay này đã được nâng cấp.
Không quân PLA (PLAAF) vừa kỷ niệm 60 năm ngày thành lập hôm 11/10/2009. Trong lễ mừng sinh nhật này, Phó Tổng phụ trách Quân ủy trung ương Guo Boxiong đã kêu gọi PLAAF đẩy nhanh sự phát triển các hệ thống vũ khí mới, cải thiện hệ thống hậu cần và công tác huấn luyện chiến đấu chung. Trong khi đó, Tổng tư lệnh PLAAF Xu Qiliang cho biết xu hướng cạnh tranh quân sự trên không gian là "không tránh khỏi", đồng thời nhấn mạnh đến sự biến đổi PLAAF từ nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc tới nhiệm vụ "kết hợp vùng trời với không gian ngoài Trái đất", đòi hỏi cả khả năng "tự vệ và tấn công".
Trung Quốc đang nâng cấp máy bay ném bom B-6 (vốn xuất phát từ Tu-16 của Nga) thành một dạng được trang bị một tên lửa hành trình tầm xa mới khi tham gia chiến đấu. PLAAF đã tiếp tục mở rộng số lượng các hệ thống SAM tầm xa tân tiến và hiện đang sở hữu một trong những hệ thống SAM lớn nhất trên thế giới. Trong 5 năm qua, Trung Quốc đã tăng cường mua một số tiểu đoàn SA-20 PMU2, hệ thống SAM tối tân nhất hiện nay, do Nga chào hàng; đồng thời đưa vào sử dụng các tên lửa HQ-9 do Trung Quốc tự sản xuất.
Ngành công nghiệp hàng không Trung Quốc đang tập trung chế tạo một số dạng hệ thống máy bay tuần tra và cảnh báo sớm trên không (AEW&C). Trong số này có hệ thống KJ-200, và KJ-2000.
Lục quân: PLA có khoảng 1,25 triệu bộ binh, trong đó khoảng 400.000 lính đóng tại ba khu vực quân sự đối diện với Đài Loan. Trung Quốc đang nâng cấp lực lượng lục quân của mình với các xe tăng hiện đại, xe tải bọc thép và pháo binh. Trong số các khí tài quân sự mới mua hoặc đang chế tạo, lục quân của PLA có các xe tăng chiến đấu thế hệ ba Type 99, một loại xe tăng lội nước tân tiến, cùng các hệ thống phóng đa tên lửa 200-mm, 300-mm và 400-mm.
Năm 2009, PLA tập trung huấn luyện và thực tập điều khiển và kiểm tra, hợp tác lục - không quân, chiến tranh thông tin và các chiến dịch tấn công.
Bên cạnh lực lượng lục quân năng động, Trung Quốc còn có một lực lượng dự bị khoảng 500.000 người (tính đến năm 2008) và một lực lượng dân quân tự vệ đông đảo có thể được huy động tham gia chiến đấu bất cứ lúc nào tại địa phương.
Dù Bắc Kinh dự định giảm quy mô của lực lượng dân phòng từ 10 triệu xuống còn 8 triệu người vào năm 2010 - khi kết thúc kế hoạch 5 năm lần thứ 11, nhưng tất cả nam thanh niên từ 18-35 tuổi nếu không đang đi nghĩa vụ quân sự cũng đều tham gia về mặt kỹ thuật trong hệ thống dân phòng.
Học thuyết quân sự của PLA
Năm 2009, PLA tiếp tục tăng cường huấn luyện chiến tranh trong điều kiện phi thực thế và công nghệ cao. Nỗ lực này của PLA đã được nhấn mạnh trong Sách trắng Quốc phòng 2008 của Trung Quốc và là sự tiếp nối các nỗ lực thực hiện Đề cương huấn luyện và đánh giá quân sự (OMTE) sửa đổi, được công bố giữa năm 2008 và trở thành tiêu chuẩn cho toàn PLA từ ngày 1/1/2009.
OMTE mới nhấn mạnh các điều kiện huấn luyện phi thực tế, huấn luyện trong điều kiện môi trường điện từ phức tạp và kết hợp các công nghệ cao mới vào cấu trúc quân sự.
Các lực lượng của PLA đa dạng hóa công tác huấn luyện để bao gồm cả các hoạt động quân sự ngoài chiến đấu, như chống khủng bố, đối phó trong tình trạng khẩn cấp, hỗ trợ phòng chống thiên tai và các hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế.
PLA tiếp tục tăng cường các chiến dịch chung như thành lập Tổ chức tổng điều khiển chiến trường Jinan, kết hợp mọi cơ quan, trong đó có lực lượng điều khiển tên lửa chiến lược (SAC) cũng như giới lãnh đạo tỉnh và lãnh đạo các tổ chức khác.
Các nỗ lực chế tạo, mua mới hoặc tiếp cận với các công nghệ tân tiến nhằm nâng cao các khả năng quân sự
Trung Quốc vừa dựa trên công nghệ nước ngoài, mua các thành phần quan trọng có thể sử dụng hai mục đích, đồng thời tập trung tự nghiên cứu và chế tạo để hiện đại hóa quân đội. Nước này tận dụng một mạng lưới lớn và có tổ chức tốt, gồm các doanh nghiệp, xưởng sản xuất vũ khí và các viện nghiên cứu, cùng các chiến dịch mạng máy vi tính để đơn giản hóa việc thu thập thông tin nhạy cảm và công nghệ kiểm soát xuất khẩu. Rất nhiều trong số này tạo thành các khu phức hợp công nghiệp quân sự, trong đó nghiên cứu nhằm mục đích dân sự và quân sự, đồng thời chế tạo vũ khí. Mạng lưới các công ty thương mại có liên hệ với chính phủ và các viện nghiên cứu này thường giúp PLA tiếp cận với các công nghệ hai mục đích và nhạy cảm, hoặc với các chuyên gia đầu ngành dưới dạng các nghiên cứu và phát triển vì mục đích dân sự. Các doanh nghiệp và viện nghiên cứu thực hiện việc này thông qua các cuộc hội thảo và hội nghị chuyên đề về công nghệ; các hợp đồng hợp pháp; các công ty liên doanh thương mại; đối tác với các công ty nước ngoài; và cùng phát triển các công nghệ đặc biệt.
Khả năng chiến tranh không gian và chiến tranh mạng
Trung Quốc đang mở rộng hệ thống vệ tinh thông tin, tình báo, do thám, dẫn đường của mình trong không gian. Đồng thời, nước này đang phát triển một chương trình đa chiều nhằm cải thiện khả năng của các vệ tinh này trong việc ngăn chặn hoặc hạn chế mọi đối thủ tiềm tàng sử dụng các loại máy móc trong không gian nếu xảy ra khủng hoảng hoặc xung đột. Chương trình thương mại trong không gian của Trung Quốc rất có lợi cho nghiên cứu phi quân sự, song cũng chứng tỏ khả năng phóng vệ tinh và kiểm soát không gian nhằm mục đích quân sự của nước này.
Bắc Kinh đã phóng một vệ tinh dẫn đường hôm 15/4/2009, và dự kiến vào năm 2015 - 2020 sẽ hình thành một mạng lưới đầy đủ nhằm cung cấp định vị toàn cầu cho người sử dụng là dân sự hay quân sự.
Trung Quốc đã phóng vệ tinh Giao Cảm-6 hôm 22/2/2009, seri thứ sáu trong các vệ tinh do thám trên quỹ đạo từ năm 2006.
Nga đã phóng một vệ tinh viễn thông thương mại (COMSAT) mang tên Asiasat-5 cho Trung Quốc vào ngày 11/9/2009. Bắc Kinh cũng phóng một COMSAT thương mại mang tên Palapa-D cho Indonesia vào ngày 31/8/2009.
Trung Quốc tiếp tục chế tạo và thử nghiệm tên lửa Trường Chinh V. Dự định mang lượng lớn đầu đạn vào không gian, dự kiến hơn gấp đôi số đầu đạn mà nước này đã mang vào không gian. Để hỗ trợ cho các tên lửa mới này, Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng một cơ sở phóng vệ tinh gần Wenchang trên đảo Hải Nam từ năm 2008.
Năm 2009, nhiều hệ thống vi tính trên toàn thế giới, trong đó có của Chính phủ Mỹ, tiếp tục bị xâm nhập. Các vụ xâm nhập này dường như có nguồn gốc từ Trung Quốc, tập trung đánh cắp thông tin, trong đó có những thông tin phục vụ mục đích chiến lược hoặc quân sự. Cách tiếp cận cũng như các kỹ xảo để thực hiện các vụ xâm nhập này tương tự như các kỹ thuật cần thiết để tiến hành các vụ tấn công mạng vi tính. Hiện vẫn chưa rõ liệu các vụ xâm nhập này có phải do PLA hay các cơ quan nào khác của Chính phủ Trung Quốc tiến hành hay không. Tuy nhiên, các khả năng chiến tranh mạng ngày càng phát triển nói trên rất phù hợp với những văn bản quân sự chính thức của PLA.
Tháng 3/2009, các chuyên gia nghiên cứu Canada đã phát hiện một mạng tình báo điện tử, nhiều khả năng đặt căn cứ chính tại Trung Quốc, đã xâm nhập các cơ quan chính phủ của Ấn Độ và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Hơn 1.300 máy vi tính tại 103 quốc gia đã được nhận dạng.
Cam kết quân sự tại nước ngoài
Cam kết quân sự của Trung Quốc với các nước khác nhằm nâng cao sức mạnh quốc gia của Trung Quốc bằng việc cải thiện quan hệ đối ngoại, làm đẹp hình ảnh quốc tế của mình và giảm bớt lo ngại của các nước khác về sự nổi lên của Trung Quốc. Các hoạt động của PLA cũng được hỗ trợ quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc thông qua việc mua các hệ thống vũ khí tối tân, nâng cao kinh nghiệm chiến đấu cả trong và ngoài châu Á, và tiếp cận với thực tế điều hành quân sự nước ngoài, học thuyết chiến tranh, cũng như các phương pháp huấn luyện.
Trung Quốc tiếp tục tham gia chống hải tặc ở vịnh Aden, từ tháng 12/2008. Hải quân nước này vào tháng 12/2009 đã huy động lực lượng bốn lần, gồm ba tàu khu trục nhỏ và một tàu tiếp tế. Bên cạnh các chuyến thăm trong những dịp đặc biệt, đây là loạt huy động lực lượng chiến đấu đầu tiên của Hải quân Trung Quốc bên ngoài khu vực Tây Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng hồi tháng 8/2009 đã khai trương một website chính thức bằng cả tiếng Trung và tiếng Anh để nâng cao hình ảnh tích cực của quân đội Trung Quốc với thế giới. Trước đó hồi tháng 7, Bộ này thông báo rằng Trung Quốc sẽ mở rộng toàn diện các quan hệ quân sự với nước ngoài thông qua các sáng kiến như: duy trì cơ quan đại diện quân sự tại 109 quốc gia; cử phái đoàn quân sự thường niên gồm hơn 100 người ra nước ngoài và tiếp đón hơn 200 phái đoàn quân sự đến thăm; tiến hành các cuộc tham vấn chiến lược cấp cao và các trao đổi chuyên môn cũng như kỹ thuật quân sự; và tổ chức trao đổi nghiên cứu với nước ngoài ở cấp sĩ quan bậc trung.
Các cuộc diễn tập phối hợp
Sự tham gia của PLA trong các cuộc tập trận song phương và đa phương đang ngày càng gia tăng. PLA được hưởng lợi về chính trị thông qua việc tăng cường ảnh hưởng và nâng cấp quan hệ với các quốc gia và các tổ chức đối tác. Các cuộc tập trận như vậy cũng góp phần hiện đại hóa PLA bằng cách tạo nhiều cơ hội để nâng cao khả năng trong những lĩnh vực như chống khủng bố, các chiến dịch di động và hậu cần. PLA cũng tăng cường hiểu biết chiến đấu khi quan sát các chiến thuật, cách ra quyết định quân sự và các trang thiết bị được sử dụng trong các lực lượng vũ trang tân tiến hơn.
Hải quân PLA hồi tháng Ba đã tham gia các chiến dịch tìm kiếm và cứu hộ trong cuộc tập trận hải quân đa phương mang tên "AMAN 2009" do Pakistan đăng cai. Trung Quốc và Gabon cũng đã tiến hành cuộc tập trận y tế quân sự tại Gabon mang tên "Thiên thần Hòa bình 2009". Đây là cuộc diễn tập đầu tiên kiểu này mà Trung Quốc tham gia.
Bên cạnh đó, Trung Quốc và Singapore cùng tiến hành tập trận "Hợp tác 2009" hồi tháng Sáu, giả định đáp trả một âm mưu tấn công khủng bố bằng vũ khí hạt nhân. Cuối tháng Bảy đầu tháng Tám, Trung Quốc và Mông Cổ đã tập trận huấn luyện chung mang tên "Nhiệm vụ gìn giữ hòa bình 2009". Ngoài ra, cuộc tập trận chống khủng bố "Sứ mệnh hòa bình 2009" giữa Trung Quốc và Nga đã diễn ra tháng Bảy với sự tham gia của khoảng 1.300 binh lính PLA. Cuộc tập trận này nhằm vào một cuộc tấn công trên không giả định và các chiến dịch đặc biệt.
Từ năm 2002, Trung Quốc đóng góp ngày càng nhiều cho các hoạt động gìn giữ hòa bình do Liên hợp quốc tài trợ. Hiện, hơn 2.100 binh lính Trung Quốc đang phục vụ trong các phái bộ của LHQ, trong khi tổng số hơn 12.000 binh lính nước này đã được huy động tham gia 22 phái bộ của các tổ chức khác trên thế giới. Hiện Trung Quốc đang dẫn đầu trong năm thành viên thường trực HĐBA LHQ về số binh lính gìn giữ hòa bình. Sự đóng góp của Trung Quốc bao gồm các kỹ sư, hậu cần, quân y, cảnh sát và quan sát viên.
Tháng 3/2009, lực lượng gìn giữ hòa bình của Trung Quốc với các robot thăm dò và các công nghệ và kỹ thuật tiên tiến đã được huy động tới biên giới Nam Lebanon để dò mìn. Giới lãnh đạo quân sự và dân sự của Trung Quốc xác định nhiệm vụ hỗ trợ nhân đạo và cứu hộ thiên tai (HA/DR) là lĩnh vực mà Trung Quốc sẽ hợp tác với các đối tác trong khu vực và trên thế giới.
Tháng 5/2009, HĐBA đã công bố sách trắng mang tên "Các hành động của Trung Quốc nhằm phòng tránh và giảm thiểu thiên tai", trong đó kêu gọi tăng cường khả năng cứu hộ và cứu trợ khẩn cấp trong nước và ở nước ngoài, đồng thời thiết lập một hệ thống điều phối hiệu quả chống thảm họa. Cũng trong tháng này, tàu y tế lớp ANWEI nặng 10.000 tấn của Trung Quốc mang tên "Tàu Hòa bình", đã thực hiện cuộc tập huấn đầu tiên. Đây cũng là lần đầu tiên con tàu chào đón các lực lượng hải quân nước ngoài.
- Quốc Thái (lược dịch từ Báo cáo của Lầu Năm Góc về quân lực Trung Quốc) Theo Tuanvietnam
